«Жыццё немагчымая без памяці ... Наша памяць фармуе наш розум, нашы пачуцці, нават нашы дзеянні.» Luis Buñuel
Агульныя звесткі
Псіхолаг Уільям Джэймс ў 1890 годзе выказаў дапушчэнне, што кароткатэрміновая («першасная») памяць якасна адрозніваецца ад доўгачасовай («другаснай»). Пасля дадзеную тэорыю развілі Алан Баддэлі (Alan Baddeley) і Грэм Хітч (Graham Hitch). Сутнасць яе заключаецца ў тым, што існуюць асобныя ёмістасьці для розных відаў інфармацыі. Так, аўдыяльныя зьвёны ўтрымліваюць інфармацыю, якая можа быць прадстаўлена вусна. Усе яны фармуюць эпізадычную кароткачасовую памяць, якая знаходзіць сваё адлюстраванне ў доўгачасовай памяці (LTM). У нашым выпадку цікава, што кожны з эпізадычных буфераў (гукавая, слыхавая і інш) у некаторай ступені незалежны. Па логіцы, калі дзьве задачы, будуць выкарыстоўваць адзін і той жа механізм апрацоўкі, яны павінны процідзейнічаць адзін аднаму ці накладваць другасныя эфекты (шумы) пры адначасовым выкананні. Даследаванні Баддэлі пацьвердзілі, што цалкам незалежныя патокі інфармацыі (аўдыяльныя, візуальныя, кінестатычная, макрасматычная, геўзіева) ўспрымаюцца незалежна [1], г.зн. за кошт кароткачасовай памяці можа быць прайграны любы з іх, у той час як даўгачасная памяць аперуе выключна іх сімбіёзам.
Кароткачасовая памяць аказвае першачарговы ўплыў на інтэлект [2], колькасць задзейнічаных буфераў, іх аб'ём і актыўнасць фармуюць не толькі нашу памяць, але і здольнасці да яе выкарыстання. Пры развітых навыках можна дамагчыся не толькі паралельнага ўспрымання розных крыніц (слухаць лекцыю і адначасова чытаць кнігу), але і пашырыць кожны з каналаў ўспрымання. На гэтым грунтуецца вядомы прыём «Цэзар» - напісанне адрозненных па змесце тэкстаў абедзвюма рукамі (ці ўспрыманне на слых) пад дыктоўку двума рознымі людзьмі.
Спіс літаратуры:
1. Macken, W., Attentional Selectivity in Shor t-term Memory: Similar ity of Process, Not Similarity of Content, Determines Disruption / Int. J. Psychology 34 (5/6), pp. 322 - 327, — 1999.
2. Jaeggi, S. M., Does excessive memory load attenuate activation in the prefrontal cortex? Load-dependent processing in single and dual tasks: functional magnetic resonance imaging study / Neuroimage 19(2), pp. 210-225, — 2003.
